Kiedy rodzeństwo się kłóci

Najważniejszą radą, jakiej można udzielić rodzicom, jest – paradoksalnie – zapomnienie o sprawiedliwości! Bez względu bowiem jak bardzo nie staraliby się sprawiedliwie i równo traktować swoje dzieci, któreś z nich zawsze znajdzie podstawę dla stwierdzenia swojej krzywdy i poczucia niesprawiedliwości. Stąd traktowanie dzieci jednakowo i namawianie ich do dzielenia się wszystkim „po równo” nie jest najlepszym pomysłem. Znacznie lepszym rozwiązaniem jest, gdy rodzice zwracają uwagę i starają się zaspokajać indywidualne potrzeby dziecka. Przykładowo, jeżeli kilkuletnie dziecko twierdzi, że jego brat czy siostra dostali większą porcje drugiego dania, zamiast przekonywać, że obie były równe można po prostu zapytać, czy jest ono dalej głodne zapewniając przy tym, że jeżeli tak, to może dostać dokładkę.

Rodzice powinni również uważać aby nie faworyzować żadnego z dzieci i traktować każde z nich indywidualnie. Zwracać uwagę na ich upodobania i osiągnięcia, chwaląc za to, że są takie jakie są. Jeżeli do tego dzieci będą miały również możliwość spędzenia z rodzicami czasu sam na sam, będzie w nich rosło przekonanie, że są dla rodziców ważne i wyjątkowe. Staraj się również nie porównywać rodzeństwa. Zdania w rodzaju „Zosia jest mądrzejsza” czy „Kamil w twoim wieku zachowywał się lepiej” mają tylko jeden skutek – budują poczucie niesprawiedliwości i wzmagają rywalizację między rodzeństwem. Stają się tym samym dodatkowym ogniskiem zapalnym, które może przerodzić się w poważny konflikt.

Warto również aby mama czy tata mieli świadomość, że często sami również prowokują konflikty między swoimi pociechami – nawet jeżeli nie robią tego celowo. Zabawy, których celem jest rywalizacja między rodzeństwem, jak np. kto pierwszy zje obiad, stanowią częstą przyczynę niezgody między dziećmi. Stąd znacznie lepszym pomysłem jest zachęcanie dzieci do współpracy i proponowanie zabaw i ćwiczeń, które będą od nich wymagały współdziałania oraz wzajemnego zaufania. Dodatkowo, dzieci uczą się w taki sposób, iż korzyści z kooperacji potrafią być znaczne. Szczególnie gdy dzieci są jeszcze małe pozwala to budować między nimi więź, która będzie również procentować w ich dorosłym życiu.

Rodzice powinni również pamiętać, że większość sprzeczek pomiędzy rodzeństwem toczy się o ich ulubione zabawki i przedmioty, które są dla nich ważne. Szczególnie dla starszych dzieci poczucie prywatności i własności jest niezwykle ważne. Dlatego warto jest chronić takie dziecięce skarby. Czasem wystarczy wyznaczyć dla starszego dziecka wyżej położoną półkę czy szafkę, do której młodszy brat czy siostra nie będą mieli dostępu, a tym samym, która skutecznie ochroni własność dziecka przed zniszczeniem i niepożądanym dostępem młodszego rodzeństwa.

Przede wszystkim jednak, jeżeli chcemy ograniczyć kłótnie między rodzeństwem, powinniśmy określić jasne i przejrzyste zasady co do ich wspólnej egzystencji. Pamiętajmy jednak, że muszą to być zasady, które są możliwe do zachowania. Przykładowo, zasada „nie można się kłócić” jest nierealna i dziecko szybko zacznie ja ignorować. Tym bardziej, jeżeli będzie świadkiem sprzeczki między rodzicami czy kolegami na podwórku. Natomiast reguła w stylu „Kłócić możecie się jedynie w swoim pokoju” jest już znacznie prostsza do respektowania i pozwala na skuteczne zminimalizowanie ilości awantur.

Jeżeli jednak już dojdzie do kłótni, to konieczne jest zachowanie czterech podstawowych uwag. Po pierwsze, należy dokładnie wysłuchać relacji każdego z maluchów nie wdając się jednak z nimi w dyskusję. Po drugiego, postaraj się określić, co mogą czuć dzieci w danej sytuacji np. „Bardzo zdenerwowałeś się na siostrę, że popsuła ci samochodzik?” czy „Jest Ci smutno ponieważ brat na Ciebie nakrzyczał. Pozwala to z jednej strony Tobie poznać uczucia swoich dzieci, z drugiej zaś uświadamia dzieciom ich prawdziwe emocje i odczucia, gdyż zmusza je do zastanowienia się nad nimi. Po trzecie, rodzic powinien pamiętać, że dla dzieci spór o „samochodzik” jest sporem ważnym i nie można go bagatelizować. Po czwarte, pozwól dzieciom samodzielnie dojść do porozumienia i osiągnąć konsensus. Uczy je to odpowiedzialności oraz dzielenia się swoją własnością.

Oczywiście opisane powyżej zasady, to nie prawa fizyki, które działają niezależnie od sytuacji ale jednocześnie to dosyć skuteczne metody radzenia sobie z domowymi konfliktami. Pozwalają one bowiem dzieciom na kanalizowanie swojego gniewu oraz uświadamianie sobie jego właściwej podstawy, co stanowi już połowę sukcesu.